De innerlijke criticus

Je kunt de Innerlijke Criticus vergelijken met een spiegel die de wereld op een lelijke manier vervormt. Het is de innerlijke stem die ons bekritiseert en op een oordelende manier over ons spreekt.

Veel mensen zijn zich er niet bewust van dat dit (slechts) een innerlijke stem of een deel is, omdat de constante stroom van oordelen over onszelf al vanaf ons vroege jeugd bij ons is.

Het continue kritische commentaar is zo vertrouwd geworden dat dit deel een natuurlijk zelf is geworden.

De Interne Criticus begint zich al heel vroeg te ontwikkelen, als reactie op de oordelen en afwijzing van de mensen dichtbij ons en de verwachtingen van de sociale omgeving waarin we opgroeien.

De belangrijkste positieve intentie is daarmee bescherming bieden tegen afwijzing. Je kunt jouw omgeving maar beter voor zijn.

Wanneer we praten over de "Interne Criticus" bedoelen we daarmee de stem die kritiek levert op ons zelf en we praten over "De Rechter" als een stem die vooral kritiek levert op anderen.

De Innerlijke Criticus is in veel opzichten zeer bijzonder. Het lijkt wel of dit deel een verscherpt bewustzijn kan inzetten op ieder denkbaar terrein. De Innerlijke Criticus kan zien, horen en voelen wat er mis is aan ons.

Dit deel heeft de intelligentie van een genie, een griezelig scherpe intuïtie, kan onszelf analyseren en maakt een overzicht van al onze tekortkomingen tot in het kleinste detail. Wanneer we goed luisteren kunnen we de Interne Criticus continue horen fluisteren.

Voorbeelden van uitspraken van de innerlijke criticus:


  • Wat er mis is met jou...
  • Je bent gewoon lelijk, daar kun je nou eenmaal niets aan veranderen..
  • Je bent gemeen..
  • Je bent een egoïst..
  • Je karakter deugt gewoon niet..
  • Je bent te dik..
  • Je hebt vetkwabben..
  • Je bent te klein..
  • Die kleren staan je niet, je ziet er bespottelijk uit..
  • Je bent saai..
  • Achter al je façade ben eigenlijk gewoon een nep figuur, wacht maar af tot ze je door hebben..

Dit zijn slechts een paar voorbeelden van uitspraken die de Innerlijke Criticus doet, je kunt de lijst zelf tot in het oneindige aanvullen, wanneer je bewust gaat luisteren naar deze stem.

Een van de favoriete stopwoorden van de Innerlijke Criticus is fout. Dat was fout. Ik had die lunch niet moeten eten. Ik had dat niet moeten zeggen. Ik had die mail niet moeten sturen. Ik had die uitnodiging moeten aannemen. Ik had die afspraak moeten verzetten.

Achter al het moeten en niet moeten schuilt de basisgedachte dat we een fout hebben gemaakt. En fouten vinden we onaanvaardbaar en telkens wanneer we er een hebben gemaakt voelen we ons ellendig.

Het goede nieuws


Toch beoogt de innerlijke criticus een positief resultaat voor ons. Net als alle delen heeft de criticus een positieve intentie, al is het commentaar soms venijnig..

Wat is de eigenlijke bedoeling van je Innerlijke Criticus?


De Innerlijke Criticus wil eigenlijk dat het goed met ons gaat. Hij wil dat we het maken in de wereld, dat we genoeg geld verdienen en succesvol zijn. Hij wil eigenlijk dat we liefde krijgen, geaccepteerd worden, een gezin hebben. En meest belangrijke, hij wil ons behoeden voor afwijzing.

In onze vroegste jeugd is hij ontstaan om onze kwetsbaarheid te beschermen, door ons te helpen aanpassen aan de omgeving. Om zijn werk goed te kunnen doen, moest hij onze natuurlijke neiging beknotten door ons gedrag en natuurlijke neigingen te bekritiseren, voordat anderen dit konden doen.

We kunnen leren om de relatie met de criticus te veranderen. In eerste instantie is het belangrijk om bewust te worden van deze stem en je te realiseren dat jij dit niet bent. Het is een deel van je dat het beste met je voor heeft. Het commentaar is soms venijnig (zelfs woedend of destructief) en toch wil het je beschermen.

Door de volgende oefeningen te doen, leer je dat je de innerlijke criticus niet bent:


1. Afstemmen op de stem van de Innerlijke Criticus

Ga eens voor de spiegel staan en stem af op de radio van de Innerlijke Criticus. Een leuke benaming voor de Innerlijke Criticus is "Radio Gekkenwerk". Vergelijk deze stem maar eens met een radio die de hele dag aan staat en je bent zo gewend aan de achtergrond geluiden, dat je niet eens meer bewust bent van het continue gekwetter..

Welke uitspraken over je uiterlijk hoor je? Let eens op wat de aspecten zijn van jezelf die je niet bevallen.

2. Luister objectief naar de stem van de Interne Criticus

Ga op een plekje zitten en stem af op Radio Gekkenwerk, wat zijn de uitspraken? De Criticus praat de hele dag door, word je bewust van deze stem. Schenk aandacht aan de dingen die je denkt, hoort of voelt en eigenlijk heel vanzelfsprekend vindt. Ik ben te dik, te klein, mijn neus lijkt nergens op, ik heb lelijke moedervlekken.. Wanneer je een uitspraak doet: “ik kan dit aspect van mij niet uitstaan”, dan is de Innerlijke Criticus aan het woord. Word je bewust van deze stem.

3. Deel je ervaringen met anderen

Vergelijk jouw Radio Gekkenwerk met die van anderen. Je zult misschien tot je verbazing merken dat er veel overeenkomsten zijn in de commentaren. Door deze te delen met anderen, kun je al iets van het venijn wegnemen, door in te zien dat het commentaar niet uniek voor jou bestemd was.

4. Hoe ziet je Innerlijke Criticus er uit?

Nu je de stem van je Innerlijke Criticus gehoord hebt kun je er een kleifiguur van maken. Gebruik je fantasie en begrijp dat dit geen artistieke proeve van bekwaamheid is. Ontspan je maar en doe het voor je plezier. Sommige critici lijken op moeders, andere op vaders, sommige op broers, of zussen. Sommige op dieren of draken. Sommige zien er woest uit andere niet. Elke Criticus is uniek, hoe ziet de jouwe eruit?

5. Geef je Innerlijke Criticus een naam

Nu kun je hem een naam geven, als dat je een goed idee lijkt. Misschien geef je hem een naam van iemand die heel nabij is, een van je ouders, een leraar, of een andere autoriteit. Of misschien verzin je een geheel eigen naam die niemand anders heeft. De criticus een naam geven is weer een stap in het objectiever maken.

Samenvattend is het essentieel om de vaak onbewuste identificatie met de Innerlijke Criticus los te weken. Vanuit de positieve intentie om ons te beschermen heeft de Innerlijke Criticus enorm veel macht. Hij is in staat om ons ongelukkig en incapabel te houden in ons streven naar heelheid.

Nog belangrijker, de Criticus maakt een intieme relatie met je pure zelf en intieme relaties met anderen onmogelijk door jouw authenticiteit beschaamd te maken en te “mishandelen”.

Jouw authenticiteit is dat wat jouw mooiste kwaliteiten in zich heeft, een connectie met je ziel, openheid en kwetsbaarheid. Wanneer het bang is, mishandeld wordt en zich een slachtoffer voelt, ontbreekt de diepgaande intimiteit die onze ziel bevredigt en die alleen jouw autenticiteit met zich meebrengt.

Wat zijn jouw ervaringen met het bewuster worden van jouw Innerlijke Criticus? Op welke manier ga je nu anders om met deze stem? Wat zijn jouw tips voor anderen om minder kritisch om te gaan met jezelf?

Heb je suggesties of ervaringen die anderen kunnen helpen, deel deze hieronder.

 
Limme
Door

Limme

op 09 Oct 2013

Heel mooi omschreven al die stappen maar wat komt erna? Dat is juist het moeilijkst.. Heb je daar ook duidelijke stappen voor? Anders heb je niets aan dit artikel.. Accepteren etc weet ik wel maar lukt niet dus hoe doe je dat?

Jasper
Door

Jasper

op 09 Oct 2013

Beste Limme, Wanneer je deze stappen zet kom je los van deze stem en leer je dat je dit niet bent. Waar het over gaat is dat je minder geïdentificeerd bent. Hierdoor kun je meer begrip opbrengen voor de positieve intenties van dit stemmetje. Je kunt nu eenmaal nooit voldoen aan alle eisen die deze stem aan je stelt. Door dit bewustzijn te oefenen komt er meer ruimte in jezelf voor andere delen en ontstaat er meer rust en vrijheid. Dat kan best lastig zijn en wanneer je er alleen niet uitkomt dan is hulp zoeken een goede stap. Mail me gerust als je meer wilt weten.

bostijn
Door

bostijn

op 18 Sep 2013

wat doe je na punt 4 en 5 ? het beeld begraven ? kapot smijten ? meenemen in je toekomst ?

Jasper
Door

Jasper

op 18 Sep 2013

Je mag dankbaar zijn voor een deel in jezelf dat je behoedt voor afwijzing... En polariteiten die zich verstikt voelen de ruimte geven....

Reactie plaatsen